به گزارش سرویس سیاسی افق تهران، به نظر می‌رسد که طی دو روز نشست هفته گذشته انریکه مورا، مقام اروپایی که فعالانه میان ایران و آمریکا میانجی‌گری می‌کند، تهران تمایل خود را برای بازگشایی مذاکرات متوقف شده نشان داده، اما درخواست خود درباره حذف سپاه از لیست موسوم به FTO -که آخرین نقطه اختلافی در مسیر توافق تلقی می‌شود- را رها نکرده است.
پس از آنکه انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران در تهران گفت‌وگو کرد و اتحادیه اروپا اعلام کرد که مذاکرات وین «رفع انسداد» شده است، تهران روز دوشنبه گفت که منتظر پاسخ آمریکا به «راه حل‌هایی» است که با نماینده اتحادیه اروپا برای خروج از بن‌بست مورد بحث قرار گرفته است.
اکوایران در این‌باره نوشت: سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری هفتگی خود به خبرنگاران گفت: «مذاکرات جدی و نتیجه محور با ابتکارات ویژه ایران انجام شد. اگر آمریکا به برخی از راه حل‌های پیشنهادی پاسخ دهد، می‌توانیم در موقعیتی باشیم که همه طرف‌ها به وین برگردند».
خطیب زاده خاطرنشان کرد: «اگر امروز آمریکا تصمیم سیاسی خود که هنوز دریافت نکرده ایم را اعلام کند، می‌توان گفت گام مهمی در پیشرفت مذاکرات برداشته شده است».
استفانی لیختن‌شتاین، خبرنگار سرویس اروپایی پالتیکو گزارش داد: انریکه مورا، مقام ارشد اتحادیه اروپا که مذاکرات هسته‌ای را هماهنگ می‌کند، در تلاش برای غلبه بر بن‌بست ۷ هفته‌ای مذاکرات بین ایالات متحده، ایران و قدرت‌های غربی به تهران سفر کرد.
مقامات ارشد غربی به پولیتیکو گفتند که مذاکراتی که در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه انجام شد، پیشرفت جدیدی ایجاد کرد، اما توافق هنوز قطعی نیست. به گفته مقامات غربی، مورا این پیام را ارائه کرد که ممکن است ایالات متحده درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفتگو کند – اما تنها زمانی که مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد.
به نوشته پلتیکو، متن توافق عملا نهایی شده است، و به استثنای دو نکته جزئی دیگر که مقامات غربی آن را «مسائل فنی مرتبط با لغو تحریم‌ها» نامیدند که باید به سرعت حل شوند، موضوع برچسب تحریمی سپاه، آخرین نقطه گیر در مذاکرات تلقی می‌شود. در حالی که واشنگتن در ابتدا پیشنهاد کرد در صورتی که ایران متعهد به حمله نکردن به آمریکایی‌ها در منطقه شود و مقامات سابق ایالات متحده را هدف قرار ندهد، دولت بایدن نام سپاه را از لیست FTO حذف کند، اکنون مخالفت‌های جمهوری‌خواهان و برخی دموکرات‌ها در واشنگتن افزایش یافته است.
دیپلمات‌های غربی گفتند که مورا هیچ پیشنهاد جدیدی از آمریکا به تهران ارائه نکرده و این پیام را به علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران داده است که آمریکا این برچسب تحریمی را به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای لغو نخواهد کرد، اما ممکن است در آینده درباره این موضوع مذاکره کند. اگرچه ایران از خواسته خود عقب نشینی نکرد اما نشان داد که مایل است در این مدت گفتگوها در مورد موضوعات غیرمرتبط با مناقشه سپاه پاسداران را از سر بگیرد.
بنابراین اکنون دیپلمات‌های غربی از تهران انتظار دارند که خواسته‌های جایگزین بالقوه‌ای را مطرح کند و به واشنگتن فرصتی دهد تا درباره امتیازات دیگری که می‌تواند ارائه دهد فکر کند.
هدف در واقع یافتن راهی برای دور زدن این مناقشه چالش‌برانگیز است به گونه‌ای که به هر دو دولت اجازه دهد چهره داخلی خود را حفظ کنند و بتوانند توافق را در داخل کشور بفروشند. اگر این پیشنهادها واقع بینانه باشد، مقامات غربی می‌گویند که طرفین می‌توانند در هفته های آتی دوباره برای گفتگوهای فیزیکی با یکدیگر ملاقات کنند – اما هنوز تصمیمی گرفته نشده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز جمعه مدعی شد: «توافق هنوز قطعی نیست. ایران باید تصمیم بگیرد که آیا بر شرایط قبلی پافشاری می‌کند یا خیر و آیا می‌خواهد به سرعت به توافقی دست یابد که به اعتقاد ما منافع همه طرف‌ها را تامین می‌کند یا خیر».
تهران نیز موضع رسمی خود را تکرار کرد، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت: «اگر آمریکا تصمیم خود را بگیرد و به تعهدات خود پایبند باشد، یک نتیجه خوب و معتبر در دسترس است. تماس‌ها ادامه دارد».
این گزارش می‌افزاید: در همین حال پنجره برای حصول توافق به سرعت بسته می‌شود. در واشنگتن، رئیس جمهور جو بایدن با یک چشم انداز سیاسی دشوار مواجه است. سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات اخیراً مخالفت دو حزبی خود را با حذف برچسب تحریمی سپاه در یک طرح غیرالزام‌آور ثبت کردند، که همچنین از بایدن خواست به رفتار منطقه‌ای ایران نیز بپردازد.
از آن سو برنامه هسته ای ایران در حال پیشرفت است. هفته گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، ناظر هسته ای سازمان ملل متحد، گفت که ایران اکنون ۴۲ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده دارد. رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پارلمان اروپا گفت که این تحول “علت نگرانی جدی” است.
علاوه بر این، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است از ۶ تا ۱۰ ژوئن در وین تشکیل جلسه دهد. ایالات متحده و متحدان اروپایی آن ممکن است دوباره با وضعیتی مواجه شوند که در آن باید تصمیم بگیرند که آیا قطعنامه‌ای را برای محکوم کردن ایران تصویب کنند یا خیر. نتیجه به این بستگی دارد که آیا ایران به نگرانی‌های [ادعایی]آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای‌اش رسیدگی می‌کند یا خیر.
در همین حال برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که جو بایدن باید دست به انتخاب میان ۲ گزینه دردناک بزند: «تنش سیاسی در واشنگتن به دلیل حذف سپاه از لیست FTO و احیای برجام» یا «شکست توافق و احتمال یک جنگ دیگر در خاورمیانه».
دنیل دی پتریس، تحلیلگر برجسته سیاست‌خارجی در مقاله‌ای با عنوان «یک تصمیم اساسی در مورد ایران در دستان بایدن است» برای نشریه واشنگتن‌اگزمینر نوشته است: از اوایل ماه مارس، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا مانند ماهی بیرون افتاده از آب، در حال جان کندن است. از آن زمان تاکنون هیچ مذاکره ای در وین صورت نگرفته است. مقامات ایالات متحده و ایران دو ماه گذشته را صرف ارسال پیام‌هایی از طریق رسانه‌ها به یکدیگر کرده‌اند – و این پیام‌ها را می‌توان این‌طور خلاصه کرد: «از جایت بلند شو و توافق‌نامه را امضا کن».
واشنگتن اصرار دارد که توپ در زمین ایران است، در حالی که ایران اصرار دارد که اگر دولت بایدن اراده سیاسی لازم را از خود نشان دهد، کل مذاکرات یک ساله تمام شده و تمام خواهد شد. به نظر می‌رسد که طرفین به همان اندازه که برای پیش بردن این مذاکرات از خط پایان صرف می‌کنند، برای سرزنش طرف مقابل پس از از هم پاشیدگی مذاکرات، زمان صرف می‌کنند.
تهران خواهان حذف سپاه از فهرست [ادعایی] سازمان‌های تروریستی خارجی ایالات متحده است، با این استدلال که تنها دلیل قرار گرفتن سپاه در لیست در وهله اول این بود که دولت ترامپ در تلاش برای تحت فشار قرار دادن دولت ایران برای امضای یک توافق جامع تر بر اساس شرایط دلخواه ایالات متحده بود. دولت بایدن صراحتاً این استدلال را رد کرده و مدعی است که ایران به دنبال دریافت امتیازات بیشتر از آمریکا در آخرین لحظه است.
انتهای پیام/
