سوره فلق صد و سیزدهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء سی‌ام قرار گرفته است.
به گزارش سرویس فرهنگ و هنر افق تهران، سوره فلق، صد و سیزدهمین سوره قرآن کریم است و جزء سوره‌های کوتاه محسوب می‌شود. این سوره نورانی و کوتاه همچون صدفی است که فضایل و خواص فراوانی را در دل خود جای داده است .
معرفی سوره فلق
سوره فلق صد و سیزدهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء سی‌ام قرار گرفته است.
سوره فلق جزو چهارقل است.
خداوند در این سوره به پیامبر (ص) دستور می‌دهد از هر شرّی به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاریکی شب، زنان افسونگر و شر حسودان.
برخی از مفسران اهل سنت گویند این سوره هنگامی نازل شد که مردی یهودی، پیامبر (ص) را سِحر کرد و پیامبر به سبب آن بیمار شد.
پس از آمدن جبرئیل و نزول سوره فلق و ناس، آیاتی از آن بر پیامبر (ص) خوانده شد و او از بستر بیماری برخاست.
برخی از عالمان شیعه به این سخن اشکال کرده‌اند و گفته‌اند سحر و جادو بر پیامبر (ص) اثر نمی‌کند.
متن و ترجمه سوره فلق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
بگو: به پروردگار صبحگاه پناه می‌برم.
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ
از شر آنچه بیافریده است.
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
و از شر شب، چون در آید.
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ
و از شر جادوگرانی که در گره‌ها افسون می‌دمند.
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
و از شر حسود، چون رشک می‌ورزد
نامگذاری سوره فلق
این سوره را فَلَق نامیده‌اند که از آیه اول آن گرفته شده است.
فلق به معنای صبح و سپیده‌دم است.
نام دیگر این سوره، «مُعَوِّذَه» (پناه بردن) است که از واژه «عوذ: پناه بردن» در آیه اول گرفته شده است.
سوره فلق و سوره ناس را مُعَوِّذَتین گویند.
این دو سوره را به دلیل اینکه آن‌ها را در مواقع احساس خطر می‌خوانند، مُشَقشَقَتَین نیز گفته‌اند.
محل و ترتیب نزول سوره فلق
سوره فلق جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، بیستمین سوره‌ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و سیزدهمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.
ویژگی‌های سوره فلق
سوره فلق ۵ آیه، ۲۳ کلمه و ۷۳ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مُفصَّلات است.
سوره فلق جزو چهار قل است، یعنی چهار سوره‌ای که با «قُل» آغاز می‌شوند.
محتوا سوره فلق
خداوند در سوره فلق به پیامبر (ص) دستور می‌دهد که از هر شرّی به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاریکی شب، شر زنان افسونگر و شر حسودان.
بنابر تفسیر المیزان مراد از «النَّفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ» فقط زنان ساحر نیستند بلکه هر شخصی است که سحر و جادو انجام می‌دهد.
به گفته تفسیر نمونه، سوره فلق به پیامبر و مسلمانان تعلیم می‌دهد در برابر هر شری به خدا پناه ببرند و خود را به او بسپارند.
شأن نزول سوره فلق
درباره شأن نزول این سوره، روایتی در منابع اهل سنت نقل شده است که عالمان شیعه آن را نپذیرفته‌اند.
در کتاب «الدر المَنثور» از کتاب‌های تفسیری اهل سنت آمده است مردى یهودى، پیامبر (ص) را سِحر کرد. جبرئیل نزد پیامبر (ص) آمد و مُعَوِّذتین (سوره فلق و ناس) را آورد و گفت: مردى یهودى تو را سحر کرده و سحر او در فلان چاه است. پیامبر (ص) علی بن ابی‌طالب را فرستاد تا سِحر را بیاورد؛ سپس دستور داد گره‌هاى آن را باز کند و براى هر گره، یک آیه از مُعَوِّذتین را بخواند. چون گره‌ها باز و این دو سوره تمام شد، پیامبر اسلام (ص) سلامتى خود را باز یافت.
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌نویسد دلیلی وجود ندارد که پیامبر (ص) از نظر جسمی در برابر سِحر و جادو مقاوم باشد و جادو نتواند در بدن او مریضی ایجاد کند؛ بلکه آیات قرآن بر این دلالت دارند که دل و جان، و عقل و اندیشه پیامبر (ص) از سحر و نفوذ شیاطین در امان است.
فضیلت سوره فلق
ابن شهر آشوب – که از برجستگان علماست – می‌گوید: در بیشتر تفاسیر آمده است: پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) فرزندان خود حضرت حسن و حسین (علیهما السلام) را در پناه سوره‌های فلق و ناس قرار می‌داد و لذا این دو سوره به معوذتین مشهور و معروف شده اند.
