به گزارش سرویس سلامت افق تهران؛ دیابت تنها بر قند خون اثر نمیگذارد، بلکه میتواند عملکرد بسیاری از اندامهای بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد. یکی از مهمترین عوارض این بیماری، تأثیر آن بر شنوایی است. تحقیقات نشان میدهد احتمال بروز کمشنوایی در افراد مبتلا به دیابت بهمراتب بیشتر از افراد سالم است. به عبارت دیگر، علت کم شنوایی در بسیاری از بیماران میتواند به افزایش مزمن قند خون و پیامدهای آن بر اعصاب و رگهای خونی مرتبط باشد.
از سوی دیگر، این تغییرات میتوانند به شکلهایی مانند وزوز گوش، دشواری در درک صداهای ظریف یا مشکل در شنیدن مکالمات در محیطهای شلوغ خود را نشان دهند. خبر خوب این است که با کنترل دقیق قند خون و انجام بررسیهای دورهای شنوایی، میتوان از پیشرفت آسیب جلوگیری کرد یا آن را به حداقل رساند.
دیابت و افزایش سطح قند خون تنها محدود به تغییرات متابولیک بدن نیست، بلکه بر عملکرد بسیاری از ارگانها نیز اثر میگذارد؛ یکی از مهمترین عوارض آن، آسیب به سیستم شنوایی و بروز کمشنوایی است. تحقیقات نشان دادهاند که شیوع کمشنوایی در افراد مبتلا به دیابت بهطور قابل توجهی بیشتر از افراد سالم است.
هرچند سازوکار دقیق این ارتباط هنوز بهطور کامل روشن نشده، اما شواهد بیانگر آن است که قند خون کنترلنشده میتواند به اعصاب، رگهای خونی و ساختارهای گوش داخلی آسیب برساند. این آسیبها در نهایت احتمال بروز کمشنوایی ناشی از دیابت را افزایش میدهند. نکته مهم این است که این تأثیرات فقط در بیماران مبتلا به دیابت مشاهده نمیشود؛ حتی افرادی که در مرحله پیشدیابت هستند نیز ممکن است دچار تغییرات شنوایی شوند. بنابراین، کنترل قند خون نهتنها برای پیشگیری از عوارض عمومی دیابت، بلکه برای حفظ سلامت شنوایی نیز اهمیت زیادی دارد.
علل تاثیر دیابت بر گوش و کم شنوایی و ارتباط بین آنها همچنان نامفهوم است؛ با این حال، بررسی ساختارهای گوش نشان میدهد که بالا رفتن سطح قند خون ممکن است به رگهای خونی گوش داخلی آسیب برساند. علاوه بر این، گاهی در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک یا دو، اعصاب مربوط به گوش داخلی دچار آسیب شده و این افراد به کم شنوایی ناشی از دیابت مبتلا میگردند.
نکته دیگری که ممکن است بتواند رابطه دیابت و کم شنوایی را توجیه نماید، ایجاد اختلال در ارسال سیگنالهای عصبی از گوش داخلی به مغز است. در واقع، در افرادی که به انواع دیابت شامل دیابت نوع یک و دو مبتلا میشوند، بالا رفتن سطح قند خون به طور غیرعادی، بر انتقال سیگنالهای عصبی به مغز تاثیر منفی میگذارد. بنابراین طبیعی است که سطح شنوایی فرد کاهش پیدا کرده و در این شرایط، کم شنوایی ناشی از دیابت اجتناب ناپذیر خواهد بود.
تاثیر دیابت بر گوش و کم شنوایی در افراد مختلف متفاوت است؛ وجود برخی عوامل میتواند تاثیر دیابت بر شنوایی را تشدید کرده و یا آن را کاهش دهد.
در ادامه به برخی از مهمترین فاکتورهایی که میتوانند تاثیر دیابت بر اختلالات شنوایی را دستخوش تغییر کنند، اشاره خواهیم کرد:
- سالخوردگی و بالا بودن سن
- قرار گرفتن در محیطهای پر سر و صدا با صداهای طولانی و ممتد
- ژنتیک افراد
- ابتلا به برخی بیماریها مانند مننژیت، ام اس، اوریون، سکته مغزی و سرخک
- مصرف برخی داروها با عوارض پیچیده مانند داروهای آنتی بیوتیک و ضدالتهابها که ممکن است آسیبهای دائمی به گوش وارد کنند
- وارد شدن ضربه به گوش در اثر ضربه خوردن به سر
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی که احتمال آسیب به گوش را افزایش میدهند
ایجاد اختلال در شنوایی در اثر ابتلا به دیابت نوع یک یا دو، هیچ گونه نشانه ظاهری در افراد ایجاد نخواهد کرد. با این حال، ممکن است بر میزان تمرکز و یا کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار باشد. یکی از مهم ترین نشانه های این عارضه در افراد دیابتی، تاثیر کم شنوایی در گفتار و زبان است! دیابت باعث آسیب به رگهای خونی و اعصاب گوش داخلی میشود، که این امر ممکن است به کاهش شنوایی منجر شود. در نتیجه، افراد دیابتی مبتلا به کم شنوایی ممکن است در تشخیص و پردازش صداها و گفتار روزانه خود دچار مشکل شوند.
بهطورکلی برخی از نشانههای تاثیر دیابت بر گوش و ایجاد کم شنوایی ناشی از دیابت عبارت انداز:
- دریافت مکالمات افراد به صورت زمزمه و با صدای پایین
- احساس نیاز به تکرار جملات و مکالمات توسط اطرافیان
- ایجاد مشکل در شنیدن صداهای آرام
- عدم توانایی در شنیدن صدای افراد در مکانهای پر سر و صدا مانند رستورانهای شلوغ
- نیاز به زیاد کردن صدای انواع رسانه از جمله تلویزیون، رادیو و ضبط صوت
- امکان نشنیدن صداهای روزمره و معمولی مانند صدای تلفن، ساعت زنگ دار و یا زنگ در
تاثیر دیابت بر گوش و کم شنوایی به تدریج و با ایجاد تغییر در ساختار گوش داخلی بروز می کند. به منظور بررسی تاثیر دیابت بر شنوایی و ارزیابی میزان تاثیر دیابت بر گوش، بیمار باید حتما به یک پزشک متخصص گوش و یا یک پزشک شنوایی شناس مراجعه نماید. پزشک متخصص ضمن انجام معاینات فیزیکی، اطلاعاتی نیز درباره سابقه پزشکی بیمار دریافت میکند. انجام برخی تستها و آزمایشهای تشخیصی نیز کمک میکند تا پزشک میزان آسیب به عروق، اعصاب و ساختارهای گوش داخلی را ارزیابی کند.
در ادامه به معرفی مهمترین تستهای تشخیصی تاثیر دیابت بر شنوایی خواهیم پرداخت.
این تست شامل پخش صداهای با فرکانس خاص از طریق یک هدفون است که فرد باید در صورت شنیدن آنها به شنوایی شناس علامت دهد. این صداها از گوش خارجی و میانی عبور کرده و به گوش داخلی میرسند. میزان بلندی صدا در این تست متغیر است. آرامترین صدایی که بیمار میتواند بشنود، معیار سنجش شنوایی وی خواهد بود.
در این آزمایش بیمار باید بتواند تمامی کلماتی که از طریق هدفون میشنود را با صدای بلند تکرار کند. این کلمات را شنوایی شناس از طریق یک هدفون بیان میکند تا بیمار بشنود. در این تست نیز صدای گوینده متغیر بوده و کمک میکند تا کمترین میزان صدایی که بیمار میتواند تشخیص دهد، اندازه گیری شود.
بررسی ساختار داخلی گوش در تشخیص سطح شنوایی و همچنین ارزیابی میزان تاثیر دیابت بر گوش و کم شنوایی اثر بسزایی خواهد داشت. انجام آزمایش گوش میانی با همین هدف انجام میگیرد. در آزمایش تمپانومتری(tympanometry)، یک پروب کوچک وارد گوش میشود. این پروب می تواند میزان لرزش گوش را اندازه گیری کرده و ثبت نماید. همچنین در صورت وجود پارگی در پرده گوش(tympanic membran perforation) و یا تجمع مایعات در پشت پرده، امکان تشخیص این اختلالات وجود خواهد داشت.
آزمایش تست شنوایی ساقه مغز (ABR) یکی از دقیقترین روشها برای بررسی سلامت سیستم شنوایی و مسیرهای عصبی است. هدف اصلی این تست، ارزیابی نحوه انتقال سیگنالهای صوتی از گوش داخلی به ساقه مغز و تحلیل کیفیت عملکرد این مسیرهاست. در حین انجام آزمایش، الکترودهای کوچکی روی پوست سر و اطراف گوش قرار داده میشوند و صداهایی خاص از طریق هدفون برای فرد پخش میگردد. دستگاه سپس فعالیت الکتریکی عصب شنوایی و واکنش مغز به این صداها را ثبت و بررسی میکند.
تست OAE برای بررسی عملکرد گوش داخلی و واکنش آن به صداها انجام میشود. در این روش، یک پروب کوچک داخل گوش قرار میگیرد و ارتعاشات سلولهای مویی اندازهگیری میشود. این ارتعاشات نشاندهنده توانایی گوش در دریافت و پردازش صدا هستند و به شناسایی کمشنواییهای خفیف یا پنهان کمک میکنند، حتی زمانی که فرد قادر به پاسخدهی مستقیم به صداها نباشد. تست OAE یک ابزار غیرتهاجمی و دقیق برای ارزیابی شنوایی است.
سطح گلوکز خون میتواند بر سلامت شنوایی تأثیر مستقیم داشته باشد. در افراد دیابتی یا کسانی که قند خونشان نوسان دارد، احتمال اختلالات شنوایی افزایش مییابد. به همین دلیل، در کنار تستهای شنوایی، پزشک معمولاً آزمایش خون برای تعیین میزان گلوکز تجویز میکند. کنترل دقیق قند خون نه تنها به سلامت عمومی بدن کمک میکند، بلکه میتواند از آسیبهای احتمالی به سیستم شنوایی نیز پیشگیری کند.
سطح شنوایی نقش مهمی در توانایی فرد برای برقراری ارتباط مؤثر با اطرافیان دارد. بنابراین، هدف اصلی درمان کمشنوایی ناشی از دیابت، بهبود کیفیت ارتباطات روزمره و افزایش کیفیت زندگی بیماران است. برای ارزیابی تأثیر دیابت بر شنوایی و انتخاب روش درمان مناسب، مراجعه به کلینیکهای تخصصی گوش، مانند کلینیک تخصصی گوش تهران، اهمیت ویژهای دارد. بیماران مبتلا به کمشنوایی و دیابت باید توسط پزشکان متخصص معاینه شوند. حضور تیم حرفهای و دسترسی به آزمایشها و تستهای شنوایی در این کلینیک، فرایند تشخیص و درمان را آسان و دقیقتر کرده است.
از روشهای درمانی که برای رفع تاثیر دیابت بر گوش و کم شنوایی به کار میروند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از سمعک دیجیتال(smart hearing aid)
- کاشت حلزون شنوایی(cochlear implan)
- ایمپلنتهای شنوایی ساقه مغز
- آموزش لب خوانی و زبان اشاره
- رعایت رژیم غذایی اصولی و کم گلوکز و انجام ورزش
برای افراد مبتلا به دیابت، بررسی منظم و پیگیری سلامت گوش اهمیت ویژهای دارد، زیرا بالا بودن مزمن قند خون میتواند به مرور به اعصاب و رگهای خونی گوش داخلی آسیب برساند و منجر به کمشنوایی یا اختلالات شنوایی شود. این تغییرات در ابتدا ممکن است بدون علائم مشخص باشند، اما با گذر زمان کیفیت شنیدن و درک صداها کاهش مییابد و بر زندگی روزمره تأثیر میگذارد.
مراجعه منظم به کلینیک تخصصی گوش و انجام تستهای دورهای شنوایی به پزشک امکان میدهد تغییرات جزئی و زودهنگام را شناسایی کرده و اقدام به پیشگیری یا درمان مناسب کند. این پیگیری نه تنها روند پیشرفت کمشنوایی را کند میکند، بلکه اطمینان میدهد که فرد میتواند ارتباطات روزمره و کیفیت زندگی خود را حفظ نماید.
انتهای پیام/
