به گزارش سرویس فرهنگ و هنر افق تهران؛ محوطۀ باستانی «تُلِ آجری» در حدود ۵ کیلومتری شمال غربی تخت جمشید (پارسه) در محل معروف به باغ فیروزی قرار دارد. باستان‌شناسان در این محوطه، دروازه کورش یا تخت جمشید (پارس) را شناسایی کرده‌اند. آن‌ها با کشف کتیبه‌های میخی بابلی و عیلامی و با توجه به کارکرد بنا، به این نتیجه رسیده‌اند که این بنا یک دروازه یادمانی از آغاز دوره هخامنشی بوده است.
در گزارش‌های باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز آمده است که این دروازه باشکوه، در مقیاس وسیع‌تری طرح دروازه معروف ایشتار (حدود ۵۸۰ پیش از میلاد) را تکرار می‌کند که پیش از ساخت تختگاه تخت جمشید در دوره یکی از دو پادشاه نخستین پارسیان بنا شده است. احتمالا، هدف از ساخت این دروازه برای نشان دادن فتح شهر بابل در سال ۵۳۹ پیش از میلاد در دوره کوروش بزرگ بوده است. این بنا به طور کامل از آجر و خشت ساخته شده است. نمای سرتاسر دیوارها با آجرهای لعاب‌دار تزئین شده است. تزئین بخش پایین دیوارها دارای نقوش هندسی و گل است. آجرهای لعاب‌دار متعدد مکشوفه از آوارهای بنا نشان می‌دهد سرتاسر سطوح دیوارها با نقوش حیوانات اسطوره‌ای گاو نر و حیوان ترکیبی «موشخوشو» تزئین شده بود.
ابعاد محوطه تل آجری ۳۰ در ۴۰ متر است. تپه‌ای باستانی به ارتفاع سه‌متر از سطح زمین‌های اطراف در حریم درجه ۱ تخت جمشید واقع شده است. این محوطه باستانی در تاریخ ۱۷/۳/ ۱۳۸۵ با شماره ۱۵۵۳۰ در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده است.
سیاوش آریا، پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی اکنون تصاویری را از وضعیت این محوطه هخامنشی پس از باران‌های فصلی منتشر کرده و درباره آن می‌گوید: تل آجری را که با نام دروازۀ شهر پارسه (تخت جمشید) می‌شناسیم، یکی از مهم‌ترین محوطه‌های اوایل دورۀ هخامنشی در دشت مَرودَشت است که دارای اهمیت به سزایی در زمینۀ پژوهش و مطالعه‌های باستان شناختی است و نزد کارشناسان و باستان شناسان جایگاه ویژه ای دارد. این محوطۀ ارزشمند و مهم اوایل هخامنشی در نیمۀ دوم سال ۱۳۹۶ خورشیدی از سوی سرپرست کاوش‌های باستان شناختی آن، تبدیل به سایت موزه شد. همان زمان نیز به انگیزۀ پایان نیافتن کامل کاوش و پژوهش‌های باستان شناختی و تاریخی محوطه و همچنین آسیب‌رسانی به عَرصۀ آن به سبب پدیداری سایت موزه، مورد انتقاد کارشناسان میراث فرهنگی و باستان‌شناسان قرار گرفت و نقدهای فراوانی در همین زمینه در رسانه‌ها منتشر شد.
او اضافه کرد: اکنون در پی بارندگی‌های اَندک پاییزی در شهرستان مرودشت، آب‌های ناشی از بارندگی به درون سایت موزۀ «تل آجری» رِخنه کرده و سبب آسیب رساندن به بقایای مهم و بسیار ارزشمند معماری هخامنشی محوطه شده است و باید زودتر برای آن چاره اندیشید.
برخی کارشناسان حفاظت و مرمت نیز به سقفی که در این محوطه ایجاد شده و نصب آن روی پایه‌های متعدد فلزی و بتن‌ریزی در محوطه باستانی انجام شد و در زمان خود واکنش‌برانگیز شد، اشاره کرده و آن را برای حفاظت از تل آجری و آجرهای دروازه بیرون آمده از خاک مناسب نداسته‌اند و گفته‌اند که این سقف تنها بخشی از عرصه تل آجری را پوشش می‌دهد و این سقف به سبب پایه‌های فراوان و شیوۀ طراحی به هیچ‌وجه مناسب یک محوطۀ باستانی نبوده و نتوانسته در برابر باران چندان محافظت کند.
انتهای پیام/
