به گزارش سرویس سلامت افق تهران؛ آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین معضلات زیست‌محیطی جهان امروز است که نه تنها بر کیفیت هوای ما تأثیر می‌گذارد، بلکه به طور مستقیم بر سلامت انسان‌ها، به‌ویژه کودکان، اثر می‌گذارد. مطالعات جدید نشان می‌دهند که حتی سطوح استاندارد آلودگی هوا می‌تواند تغییرات قابل توجهی در مغز کودکان ایجاد کند. این تغییرات ممکن است پیامدهای طولانی‌مدت داشته باشند و حتی با بیماری‌هایی نظیر آلزایمر در بزرگسالی مرتبط باشند.
بررسی‌های گسترده‌ای توسط تیمی از محققان به سرپرستی دکتر کاملیا هوستینار، استاد روان‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیا، انجام شده است. این تیم ۴۰ مطالعه مختلف از سراسر جهان، از جمله ایالات متحده، مکزیک، اروپا، آسیا و استرالیا، را بررسی کردند. نتایج این تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان در معرض آلودگی هوا، تفاوت‌های قابل توجهی در ساختار مغزی خود نسبت به کودکان ساکن در مناطق با هوای پاک‌تر دارند.
به طور خاص، آلودگی هوا به تغییرات در ماده سفید مغز مرتبط است که این تغییرات می‌تواند عملکرد شناختی و تفکر کودکان را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از این تغییرات حتی ممکن است نشانه‌های اولیه بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر در بزرگسالی باشند. محققان تاکید دارند که مغز کودکان همچنان در حال رشد و شکل‌گیری است و این مرحله حساس، آنها را در برابر آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا بسیار آسیب‌پذیر می‌سازد.
کودکان به دلیل وزن کمتر خود در مقایسه با بزرگسالان، به نسبت بیشتری آلاینده‌های موجود در هوا را جذب می‌کنند. این مسئله به خصوص در شهرها و مناطقی با سطوح بالای آلودگی هوا بسیار حائز اهمیت است. در واقع، کودکان در معرض دود خودروها، صنایع آلاینده، نیروگاه‌های زغال سنگ و حتی دود ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی قرار دارند که همگی منبع آلاینده‌های خطرناک هستند.
در مطالعه‌ای که در مکزیکوسیتی انجام شد، تفاوت‌های چشمگیری در ساختار مغز کودکان مناطق آلوده نسبت به کودکان ساکن در مناطق با آلودگی کمتر مشاهده شد. این تفاوت‌ها به طور خاص در ماده سفید مغز که مسئول ارتباطات عصبی و انتقال اطلاعات است، بیشتر به چشم می‌خورد.
تغییرات در مغز ناشی از آلودگی هوا می‌توانند اثرات طولانی‌مدتی بر سلامت روان و عصبی کودکان داشته باشند. محققان معتقدند که این تغییرات می‌توانند با اختلالات شناختی، کاهش عملکرد تحصیلی و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های روانی در بزرگسالی مرتبط باشند.
در برخی از مطالعات، تغییرات شیمیایی در بدن کودکان که می‌تواند بر عملکرد مغزی تأثیر بگذارد، شناسایی شده‌اند. این تغییرات ممکن است به اختلال در تنظیم هورمون‌ها و فرآیندهای متابولیکی منجر شود که در نهایت به مشکلات عصبی منجر خواهند شد.
با توجه به نتایج این مطالعات، ضرورت دارد که اقدامات جدی‌تری برای کنترل و کاهش آلودگی هوا به‌ویژه در مناطق شهری انجام شود. حفاظت از کودکان به عنوان نسل آینده، باید اولویت اصلی دولت‌ها و سیاست‌گذاران باشد. کاهش انتشار گازهای آلاینده از صنایع، خودروها و سایر منابع، تنها بخشی از این راه‌حل است. همچنین، خانواده‌ها باید به دنبال محیط‌هایی سالم‌تر برای فرزندان خود باشند و آنها را از مناطقی که دارای آلودگی شدید هوا هستند، دور نگه دارند.
در نهایت، این مطالعات نشان می‌دهند که تأثیرات آلودگی هوا فراتر از مشکلات جسمی مانند بیماری‌های تنفسی است و اثرات عمیقی بر سلامت روان و مغز کودکان نیز دارد. بنابراین، همه ما باید به نقش خود در کاهش آلودگی هوا و حفاظت از نسل‌های آینده توجه کنیم.
