به گزارش سرویس فرهنگ و هنر افق تهران؛ در کشفیات مهمی که می‌تواند به تحولی بنیادین در باستان‌شناسی ایران منجر شود، پژوهشگران ایرانی موفق به شناسایی سه معدن سنگ در دامنه‌های کبیرکوه در آبدانان استان ایلام شده‌اند که به احتمال قوی، منابع اصلی تأمین مصالح ساختمانی برای ساخت کاخ‌های باشکوه داریوش بزرگ در شوش بوده‌اند. این کشف، نه‌تنها بخشی از رازهای پنهان جغرافیای هخامنشی را آشکار می‌سازد، بلکه با ارتقا دانش معماری باستانی ایران، فرصت‌های طلایی برای معرفی و حفاظت این معادن و توسعه گردشگری فرهنگی در منطقه فراهم می‌آورد.
لقمان احمدزاده شوهانی، سرپرست پروژه و باستان‌شناس، درباره جزئیات این کشف مهم بیان کرد: ۱۰ مهرماه، به‌طور کاملاً اتفاقی ویدئویی از یک کوهنورد به نام محمد حیدری در اکسپلور اینستاگرام دیدم. او در حال معرفی معادنی در کبیرکوه بود و تصور می‌کرد این سنگ‌ها برای ساخت آسیاب استفاده می‌شده‌اند. اما چیزی که دیدم، با چیزی که او تصور می‌کرد، تفاوت اساسی داشت. شیوه استخراج این سنگ‌ها شباهت زیادی به روش‌های دوره هخامنشی داشت و بلافاصله فهمیدم که این موضوع باید بررسی و پیگیری شود.
احمدزاده ادامه می‌دهد: بدون همراهی و دقت‌نظر محمد حیدری، این کشف ممکن نبود. او سه معدن را شناسایی کرده بود که شواهد زیادی از بهره‌برداری مهندسی‌شده در دوران باستان داشتند. این معادن، نه‌تنها از نظر مکان‌یابی، بلکه از نظر الگوهای برداشت سنگ، با معادن دوره هخامنشی هماهنگ بودند.
بازخوانی یک راز تاریخی؛ ابیرادوش و معادن آبدانان
به گفته احمدزاده، این کشف سرنخی جدید از محل استخراج سنگ‌های کاخ داریوش بزرگ به‌دست می‌دهد. در نبشته معروف که بر کاخ آپادانا شوش حک شده، از منطقه‌ای به نام ابیرادوش به عنوان محل استخراج سنگ‌های کاخ یاد شده است. تا پیش از این، مکان دقیق ابیرادوش در تاریخ گم بود، اما اکنون شواهد جدید می‌تواند نشان دهد که به احتمال بسیار زیاد معادن کشف‌شده در آبدانان همان نقطه گمشده‌اند.
سرپرست پروژه همچنین به استفاده از فناوری‌های نوین اشاره کرد و گفت: در مرحله دوم پروژه، با بهره‌گیری از فناوری‌های سنجش از دور، مدل‌سازی سه‌بعدی و تحلیل‌های پتروگرافی، در تلاشیم تا مسیرهای انتقال سنگ از آبدانان به شوش را بازسازی کنیم. این تحقیق می‌تواند نشان دهد که چگونه سنگ‌های عظیم و سنگین از کوه‌های زاگرس به شوش منتقل می‌شده‌اند.
احیای یک روایت تاریخی شگفت‌انگیز
احمدزاده تأکید کرد: این کشف نه‌تنها به ما کمک می‌کند تا به گمشده‌های تاریخ پی ببریم، بلکه یک روایت فراموش‌شده از دانش مهندسی، معماری و مدیریت منابع در دوران هخامنشی را بازخوانی کنیم. این معادن، اگر همان ابیرادوش باشند، بخشی از تمدنی بوده‌اند که هنوز هم شگفتی‌ساز است.
وی خاطرنشان کرد: این کشف، اگر با آزمایش‌های دقیق‌تری تأیید شود، می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی را برای ثبت‌جهانی این معادن در یونسکو، توسعه گردشگری فرهنگی در منطقه و پژوهش‌های علمی در مورد فناوری‌های ساخت در دوران هخامنشی فراهم آورد.
